Ode aan de plataan

De plataan is een boom die mij direct aan Frankrijk doet denken. Natuurlijk komt hij met name in de laatste decenia ook voor in Nederland, maar dat staat in geen verhouding met de platanen van Frankrijk.Eigenlijk heb ik de plataan ook pas ontdekt de eerste keer dat we naar Corsica zijn geweest. Daar viel de plataan mij pas echt op als die grote dikke boom met de gebladerde bast die langs die dromerige wegen langs de kust van Cap Corse stonden te baden in het zonlicht.

De plataan hoort bij Frankrijk, net zoals de wilg in het natte Holland en de eik in (oost) Nederland. Maar de Plataan biedt zoveel meer dan die bomen die het Nederlandse landschap sieren. Na ruim drie weken door het Franse land te hebben gereisd, wordt het tijd voor een ode aan de plataan.De plataan is ongekend functioneel, zeker in een gebied zoals Frankrijk. Allereerst is de plataan een boom die heel veel schaduw kan creëren. Dat is in de zuidelijke landen zeker geen luxe, maar pure noodzaak. Het dichte bladerdak zorgt ervoor dat de zon nauwelijks kans heeft om de grond te bereiken.

Geen wonder dat op de Franse pleintjes en in parken de plataan een veel voorkomend exemplaar is. Naast de schaduw is de Plataan vooral ook in esthetisch opzicht een aanwinst voor de pleinen en parken. Het fraaie bladerdak, de sierlijke groei, met een stevige romp en de dito takken die tot een enorme hoogte reiken. Die enorme hoogte geeft tegelijk ook ruimte op het plein. Verder is de stam van de boom natuurlijk een echte eye catcher. De lichte vlekken die ontstaan doordat de dunne bast op een grillige wijze loslaat van de stam, zorgen voor een kleurrijke patroon.De plataan biedt, naast schaduw en esthetiek, nog meer zoals luwte. Langs de wegen staan aan weerzijden op gepaste afstand van elkaar rijen platanen die de soms zeer krachtige mistral breken, waardoor de eenzame fietser (hoe sterk is die in Frankrijk?) in staat is het volgende dorp te bereiken. Uiteraard biedt de plataan ook luwte aan de automobilist, maar dat is van minder belang. De dichte rij platanen zo dicht tegen de weg zorgen ervoor dat je je beperkt in je snelheid, op dat soort wegen is de ruimte beperkt en uitwijken naar de zijkant van de weg is door de bomen ook beperkt. Als je zou moeten kiezen dan zijn de platanen een slechte optie. De boompjes die in Nederland langs de weg staan zouden wellicht nog wel een optie zijn, maar hier in Frankrijk dus echt niet. Je kan stellen dat de plataan naast alle al genoemde voordelen ook nog een veiligheidsfunctie heeft.Die platanen zijn bovendien ijzersterk en bereiken een hoge leeftijd, dat maakt dat ook vanuit economisch perspectief de plataan een geweldige boom is. Niet na 10 of 20 jaar de bomen omhakken dus vanwege het risico dat ze bij de eerste beste code oranje mogelijk zouden kunnen omwaaien, zoals bij veel Nederlandse gemeenten het beleid is. Verder heb ik me door een oude Fransman laten wijsmaken dat de Franse wijn beter smaakt onder een plataan. De smaak van de wijn komt beter tot zijn recht in de nabijheid van een plataan. Dat laatste feit heb ik deze reis wel uitgeprobeerd, maar ik kan nog geen bewijs leveren. Wel kan ik zeggen dat de liefde voor de plataan is toegenomen nu ik ze in ook nog in hun fraaie herfsttooi heb kunnen zien.