Het gebied dat we de afgelopen week zijn doorgetrokken was in vroegere tijden het domein van de Cherokee indianen. Indianen zijn de oorspronkelijke en authentieke bewoners van Amerika. Maar ja wat is oorspronkelijk, wat is authentiek? Als je gaat graven in de geschiedenis dan zijn de eerste indianen weer afkomstig uit Rusland. En waren komen die inwoners weer vandaan? Als je zo blijft graven dan is niets authentiek natuurlijk. Het verhaal dat er twee mensen begonnen zijn ergens tussen de Eufraat en de Tigris -het huidige Irak- wordt weliswaar door een grote groep mensen nog geloofd, maar is inmiddels wel door veel wetenschappers achterhaald en weerlegd. Maar ik dwaal af, ik wilde het in deze post eigenlijk hebben over de indianen en met name over wat er met de indianen is gebeurd. In die beschouwing raak je verzeild in een discussie van de betekenis van authentiek. En als je dan de authentieke bewoner van het land (goed) ben, mag je dan claimen dat het jouw eigendom is? Nogal filosofische wellicht, maar als je kijkt naar de geschiedenis van Amerika dan is dat toch wel een beetje het verhaal.
Hoe zat het ook al weer? In 1492 besloot Columbus via een westelijke route naar Indië te gaan varen en belandde uiteindelijk ergens op de Bahama’s en dacht oorspronkelijk ook dat hij daadwerkelijk ook in Indië was aangekomen. Plusminus 500 jaar eerder hadden de Noren overigens al Groenland en Canada aangedaan. Wie is er nu de eerste? Maar goed Columbus kreeg de eer als ontdekker van Amerika en daarna ging het los met die Europeanen, want de een na de andere “ontdekker” vertrok in westelijke richting om de nieuwe wereld te ontdekken en vervolgens te kolonialiseren. De originele bewoners, o.a. de Cherokees, kregen in 1540 ondermeer bezoek van de Spanjaard Hernando de Soto die op zoek was naar al dat moois in het Nieuwe Land zoals tomaten, aardappels, tabak, mais, katoen en natuurlijk ook het goud. Ook zonnebloemen, pepers, cacao, ananas, avocado en papaya vonden zo hun weg naar de Oude Wereld. De manier waarop hij handelde met de Cherokees was verre van eerlijk. Naast oneerlijke handel en het opeisen van land brachten de Europeanen ook ziekten mee vanuit Europa zoals de pokken, mazelen en griep. En daar waren de Cherokees niet tegen bestand. Het gevolg was dat een groot deel van de Cherokees kwamen te overlijden. Ruim 200 jaar leefden de Cherokees min of meer in harmonie met de Europeanen, c.q. de nieuwe bewoners. Een lokale boer, annex geschiedenis leraar, maakte ons duidelijk dat in die tijd de Indianen de nieuwkomers veel dingen geleerd hebben zoals hoe ze dat nieuwe voedsel moet telen. Met een beetje onderzoekende geest zou je dus zo een link kunnen gaan leggen tussen Mississippi Indianen en Westlanders. Als ik een beurs kan krijgen lijkt me dat wel een leuk onderzoek om te gaan doen 😉
Inmiddels was na de talrijke verdragen 75% van hun land in de handen gekomen van de nieuwe Amerikanen. Hoe de Europeanen huisgehouden hebben in Amerika is weergegeven op de onder-staande kaart (bron: Door I, JF Lepage, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2734240)
De kaart maakt duidelijk waar de Franse invloeden, die we in Lousiana op talrijke manieren hebben teruggezien zoals o.a. de plaats- en straatnamen. Het verklaard ook waarom de oostkust van Canada nog steeds Frans als voertaal heeft. De kaart verklaard ook de invloed van de Engelsen in de oostkust en die van Spanjaarden in het zuiden.
Met deze machtsovername was het leed nog niet geleden voor de Cherokees, want in 1830 besloot President Andrew Jackson net zo’n bizar besluit te nemen als zijn huidige opvolger thans pleegt te doen, in dit geval de ongewenste Cherokees naar de andere kant van Amerika (Oklahoma) te sturen. Deze deportatie staat bekend als de “Trail of Tears” en het werd aan regelrecht drama. Velen overleefden de reis van 1200 miles niet en ruim 4000 stierven van hoger en uitputting.
Het feit dat de Indianen niet bestand waren tegen de Westerse ziekten maakten hen niet de ideale arbeiders om te werken in de landbouw, de nieuwe Amerikanen (Europeanen) hadden mankracht nodig voor het werk op het land en vonden die in West Afrika. Daardoor is de Trans-Atlantische slavenhandel ontstaan. In de periode van 1525 tot 1867 zijn meer dan 12 miljoen Afrikanen onder erbarmelijke omstandigheden door Europeanen naar Amerika overgebracht om daar als werkvolk ingezet te worden en waarmee uiteindelijk rijkdom voor de Europeanen en nieuwe Amerikanen kon worden verworven. Toen in 1863 Lincoln een wet uitvaardigde die een einde maakte aan de slavernij leidde dat tot een burgeroorlog in Amerika. De zuidelijke staten zagen hun business in gevaar komen als zij niet meer konden beschikken over slaven als goedkope arbeidskrachten. Zij verenigden zich als Confederatie (rood) en gingen het gevecht aan met de Unie (in blauw)
In Franklin waar wij een paar dagen geleden waren is daar ondermeer een verschrikkelijke veldslag ontstaan. Die duurde weliswaar maar 5 uur, maar heeft naast heel veel slachtoffers opgeleverd. In de foto linksboven zijn kogelgaten zichtbaar als bewijs van de vuurlinie waarin het Carter house heeft gelegen.
Opvallend is dat Amerikanen de (recente historie) op tal van manieren in het straatbeeld laten terugkeren en dat er relatief veel aandacht naar uitgaat. Ook de rassenstrijd wordt (uiteraard) in de Martin Luther King-steden Atlanta, Montgomery en Memphis zeer nadrukkelijk onder de belangstelling gebracht. Belangrijke mijlpalen in de korte Amerikaanse geschiedenis . Echter aandacht voor het leed dat de eigen oorspronkelijke bewoners is aangedaan vind je veel minder sterk terug, terwijl dat toch ook geschiedenis is. Het lijkt erop alsof de Amerikanen de geschiedenis van de Indianen een beetje uit de aandacht willen houden omdat het iets is waar ze niet trots op kunnen zijn. Als je het goed beschouwd zijn de huidige Amerikanen allemaal allochtonen en hebben ze het land en de rijkdommen in bezit genomen en de authentieke bewoners weggestopt in reservaten.
Is het zo simpel dat de sterkste dus wint en de verliezer zich in zijn eigen troost moet wentelen? Blijkbaar is dat zo, althans zo heb ik dat waargenomen. Hebben wij als Nederlandse veroveraars ons ook zo gedragen in al onze oude koloniën? Moeten we dan als we enig moreel besef hebben dan niet op z’n minst wat meer wroeging hebben en respect tonen? Een morele worsteling maakt zich van mij meester. Je kan de geschiedenis niet terugdraaien! Je kan hem ook niet uitwissen, maar door te reflecteren op wat onze wereldveroveraars, kolonialisten en gelukzoekers allemaal uitgevroten hebben in het verleden, zou er mijns inziens wel meer besef moeten zijn wat we verpest hebben. Achteraf alsnog excuses maken is weliswaar een teken van besef, maar helpt niet zo heel veel. Stilstaan bij wat er heeft plaatsgevonden, herdenken leidt wellicht tot wat meer respect.